ΓΟΝΕΙΣ & ΠΑΙΔΙΑ

-->ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

• Διαχείριση των συναισθημάτων του παιδιού
• Εφηβεία
• Ρόλος Γονιού-Συμβούλου
• Τα είδη της διαπαιδαγώγησης
• Διαδικασία αλληλεπίδρασης γονέων - παιδιών

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

1^o στάδιο - Συναισθηματική επίγνωση

● Να γνωρίζουμε πότε βιώνουμε (εμείς κατ΄αρχήν) ένα συναίσθημα, να μπορούμε να το κατονομάσουμε και να είμαστε ευαίσθητοι στην εκδήλωση των συναισθημάτων των άλλων, χωρίς να είμαστε ούτε πολύ εκδηλωτικοί, αλλά και χωρίς να νιώθουμε ότι χάνουμε τον έλεγχο.

- Να αποδεχόμαστε το συναίσθημα εναρμονιζόμενοι στο ίδιο μήκος κύματος (γλώσσα σώματος – ομιλία)

2ο στάδιο – Συναισθηματική αποδοχή

Χωρίς κριτική χωρίς αμφισβήτηση συναισθημάτων (για το ίδιο το παιδί είναι σημαντικό το πρόβλημα του).

«Είναι φυσικό να νιώθεις έτσι»

3ο στάδιο – Ακρόαση με ενσυναίσθηση

Νίκος: «Δεν είναι δίκαιο» (δεν πήρε δώρο απ΄τη γιαγιά όπως ο αδελφός του που είχε γενέθλια)

Μπαμπάς:

OXI --> «όταν έλθουν τα γενέθλια σου θα πάρεις κι εσύ»

NAI --> «θα ήθελες η γιαγιά να σου είχε πάρει κι εσένα δώρο έτσι; Νομίζω αυτό σε κάνει να ζηλεύεις»

4ο στάδιο – «Ετικετοποίηση» των συναισθημάτων

Το να κατονομάσει τα συναισθήματα έχει ηρεμιστικό αποτέλεσμα στο νευρικό του σύστημα και βοηθάει να αποκοπεί από ότι το αναστατώνει.

5o στάδιο – Καθορισμός ορίων & βοήθειας για την επίλυση προβλημάτων

● Να γίνει αντιληπτό ότι το πρόβλημα δεν είναι τα συναισθήματα τους και οι επιθυμίες τους, τα οποία είναι αποδεκτά, ενώ αντίθετα δεν είναι αποδεκτές όλες οι συμπεριφορές (Ginott).

● Ανεκτικότητα σημαίνει ότι μπορεί να αποδεχόμαστε ανεπιθύμητες, ανάρμοστες πράξεις

--> Άγχος, απαίτηση για διερεύνηση προνομίων

ΤΡΕΙΣ ΖΩΝΕΣ ΑΝΟΧΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ (Ginott) : Πράσινη – Κίτρινη - Κόκκινη

Κίτρινη ζώνη - Ανοχή συμπεριφορών σε δύσκολες περιόδους:

• Aρρώστιας
• Διαζυγίου
• Εφηβείας
• Παιδικότητας

Κόκκινη ζώνη – Ανοχή σε συμπεριφορές:

• Επικίνδυνες
• Ανήθικες
• Παράνομες
• Αήθεις
• Kοινωνικά απαράδεκτες

Στόχος

α) ακούω με ενσυναίσθηση

β) βοηθώ το παιδί να κατονομάσει το συναίσθημα

γ) θέτω όρια συμπεριφοράς

δ) καθορίζω στόχους για επίλυση προβλημάτων --> αιτίες --> λύσεις :

«τι είναι αυτό που σε κάνει λυπημένο, θυμωμένο, αγχωμένο;

Τι μπορούμε να κάνουμε;»

Εκτίμηση λύσεων βάσει των αξιών της οικογένειας:

• Είναι δίκαιη αυτή η λύση;
• Θα έχει αποτέλεσμα;
• Είναι ασφαλής;
• Πως θα νιώσεις εσύ, οι άλλοι;

ΕΦΗΒΕΙΑ

Το ερώτημα :

• Ποιος είμαι;
• Τι θα γίνω;
• Ποιος θα έπρεπε να είμαι;

Στροφή ενδιαφέροντος :

• Από οικογένεια σε φίλους, μέσω των οποίων ανακαλύπτει τον εαυτό του.

Εστίαση προσοχής :

• Εαυτός

Χαρακτηριστικά συμπεριφοράς :

• Πειραματισμοί
• Αλλαγή κατεύθυνσης αναζητώντας «αλήθειες»
• Νέες πλευρές του εαυτού τους
• Νέες πραγματικότητες
• Μεταπτώσεις διάθεσης λόγω ορμονών
• Ευαίσθητοι συναισθηματικά

Κίνδυνοι :

• Ιδεολογικοί
• Ναρκωτικά
• Βία
• Ανασφαλές sex

Ακροβατούν μεταξύ :

• Λογικής & συναισθήματος
• Θέλω & πρέπει

Ανακαλύπτουν το «γκρίζο» των καταστάσεων

Γονείς : (Απολύεστε ! ! ! ! ! !) Από διαχειριστές της ζωής των παιδιών σας

Σε συμβούλους (θα σας προσλάβουν ? ? ? ? ? ?)

Ένας πελάτης δεν προσλαμβάνει έναν Σύμβουλο που τον προσβάλλει, τον κάνει να νιώθει ανίκανος ή απειλεί να πάρει τον έλεγχο της επιχείρησης.
Θέλει έναν Σύμβουλο που εμπιστεύεται, τον καταλαβαίνει, τον συναισθάνεται και τον βοηθάει στην επιλογή και εκπλήρωση του στόχου του.

Ρόλος γονιού - Συμβούλου :

● Αποδεχτείτε την εφηβεία ως μια περίοδο όπου τα παιδιά απομακρύνονται από τους γονείς – θέλουν να δείχνουν διαφορετικοί και νιώθουν περήφανοι γι αυτό

- Μην κρίνετε

- Δείχνετε κατανόηση ακόμα κι αν δεν εγκρίνετε επιλογές

- Μην υποτιμάτε

- Μη δείχνετε ότι τα ξέρετε όλα που σας λένε, είναι πρωτόγνωρα γι αυτούς

● Δείξτε σεβασμό

- Μην χτυπάτε ευαίσθητα σημεία

- Μην τους διορθώνετε συνεχώς

- Όχι ταπείνωση

- Όχι διαρκώς κηρύγματα

- Μην τους μπερδεύετε περισσότερο, είναι ήδη αρκετά μπερδεμένοι

- Αφήστε τους να «αναπνεύσουν»

- Όχι σε χαρακτηρισμούς

αντ΄αυτού: «αυτό που έκανες με ενόχλησε» ή
«αυτό που έκανες έχει αυτές τις συνέπειες»

- Όχι σε μεθόδους αντίστροφης ψυχολογίας, είναι ανέντιμες – χειριστικές, φέρνουν σύγχυση.

Μιλείστε ευθέως

● Εξασφαλίστε στο παιδί σας ένα σωστό κοινωνικό περίγυρο

- Φιλίες στις οποίες θα στηριχθεί στη ζωή

- Φίλους ή άλλους ενήλικες με ηθικές αξίες

● Ενθαρρύνετε τη λήψη ανεξάρτητων αποφάσεων ενώ συνεχίζετε να διαπαιδαγωγείτε συναισθηματικά τα παιδιά σας (μαθαίνουν κι από τα λάθη)

● Να είστε σύμμαχοι-σύμβουλοι όταν το παιδί χρειάζεται βοήθεια

● Δεχθείτε και αναγνωρίστε τις συναισθηματικές εμπειρίες του

● Να είστε ενημερωμένοι για τη ζωή του παιδιού σας

● Ακούστε με ενσυναίσθηση χωρίς κρίσεις

ΤΑ 4 ΕΙΔΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗΣ

1. Αποστασιοποιημένοι γονείς

• Φοβούνται ότι αν δώσουν σημασία συντηρούν και ενισχύουν τα συναισθήματα.
• Αποθαρρύνουν την έκφραση συναισθημάτων των παιδιών τους.
• Τα πνίγουν ή εκτιμούν χαμόγελα και όχι στενοχώρια (δεν δείχνουν ενσυναίσθηση):

- Εντάξει δεν είναι τίποτα

- Θα σου περάσει

- Έλα τώρα, μη γίνεσαι μωρό

- Δεν είναι σημαντικό

- Εκλογικεύουν

- Επικεντρώνονται στο πως θα ξεπεραστεί και όχι στο ίδιο το συναίσθημα

- Δεν βοηθούν το παιδί να μάθει να χειρίζεται τα συναισθήματα

- Αγνοούν τα συναισθήματα

2. Επικριτικοί γονείς

• Δεν δείχνουν καμιά ενσυναίσθηση
• Αρνούνται τα συναισθήματα
• Υποβαθμίζουν τα συναισθήματα
• Απορρίπτουν τα συναισθήματα
• Επιπλήττουν ή τιμωρούν το παιδί όταν εκδηλώνει λύπη, φόβο, θυμό
• Κρίνουν σαν δικαστές
• Απορρίπτουν το παιδί

3. Επιτρεπτικοί – Παραχωρητικοί γονείς

• Τους επιτρέπουν να εκφράζονται αχαλίνωτα και να συμπεριφέρονται ελεύθερα χωρίς περιορισμούς, από αδυναμία.
• Δεν μαθαίνουν τα παιδιά να κατονομάζουν και να χειρίζονται το συναίσθημα ή να βάζουν όρια στη συμπεριφορά τους με αποτέλεσμα:

- Τα παιδιά να παρασύρονται από αχαλίνωτα συναισθήματα σε απαράδεκτες πράξεις βίας, να αντιδρούν με επιθετικότητα και να πληγώνουν.

- Να μην ξέρουν πώς να ηρεμήσουν, πώς να αποδράσουν από τη δίνη

- Να είναι μπερδεμένα

- Να μην πάνε καλά στο σχολείο ή να μην έχουν σταθερή απόδοση

- Να μην ηρεμούν (από θυμό, φόβο, θλίψη) Þ δεν αναπτύσσουν δεξιότητες

- δυσκολεύονται να κάνουν και να συντηρήσουν φίλους

4. Συναισθηματικοί μέντορες

• Ενσυναίσθηση & καθοδήγηση χειρισμού των συναισθημάτων, επίλυση --> διέξοδο
• Επιτρέπουν να κλάψει για να εκτονωθεί ή να εκφράσει θυμό
• Ενθαρρύνουν τη συναισθηματική εντιμότητα
• Βάζουν όρια στη συμπεριφορά
• Προσανατολίζουν σε κάποια δραστηριότητα για εκτόνωση και σωματική ανακούφιση
• Αφήνουν να εκφράζεται με θυμό και ύστερα το συζητούν και βρίσκουν λύσεις
• Ζητούν συγνώμη
• Είναι σύμμαχοι

Η ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ

Ετών 10 : Ο πατέρας τα ξέρει όλα
15 : » κάτι ξέρει
20 : » δεν ξέρει τίποτα
25 : » ξέρει αρκετά
30 : » ήξερε πολλά
35 : » ήξερε πάρα πολλά
40 : » είχε δίκιο
50 : » να είχαμε τον πατέρα μας

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ - ΠΑΙΔΙΩΝ

1. Έχουν επίγνωση των συναισθημάτων του παιδιού τους.
2. Βλέπουν το συναίσθημα σαν μια ευκαιρία για οικειότητα και διδασκαλία.
3. Ακούν προσεκτικά, δείχνουν ενσυναίσθηση και αναγνωρίζουν τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού.
4. Βοηθούν το παιδί να βρει λέξεις για να κατονομάσει τα συναισθήματα του.
5. Τέλος, θέτουν όρια και ταυτόχρονα εξετάζουν κάποιες στρατηγικές για την επίλυση του προβλήματος.

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ (R. RUSSEL)

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κριτική:
Μαθαίνει να κατακρίνει.

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα:
Μαθαίνει να καυγαδίζει.

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ειρωνεία:
Μαθαίνει να είναι ντροπαλό.

Αν ένα παιδί ζει μέσα στη ντροπή:
Μαθαίνει να αισθάνεται ένοχο.

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κατανόηση:
Μαθαίνει να είναι υπομονετικό.

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ενθάρρυνση:
Μαθαίνει να έχει εμπιστοσύνη.

Αν ένα παιδί ζει μέσα στον έπαινο:
Μαθαίνει να εκτιμά.

Αν ένα παιδί ζει μέσα στη δικαιοσύνη:
Μαθαίνει να είναι δίκαιο.

Αν ένα παιδί ζει μέσα σε ασφάλεια:
Μαθαίνει να πιστεύει.

Αν ένα παιδί ζει μέσα σε επιδοκιμασία:
Μαθαίνει να έχει αυτοεκτίμηση.

Αν ένα παιδί ζει μέσα σε παραδοχή και φιλία:
Μαθαίνει να βρίσκει την αγάπη μέσα στον κόσμο.

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ:

Παιδί και νέοι γονείς
Έλλειψη επικοινωνίας γονέων-παιδιών
Κοινωνικές δεξιότητες - σχολείο - διατροφή
Τα λάθη των γονιών στη διατροφή των παιδιών
Υπέρβαροι γονείς-υπέρβαρα παιδιά
Πόσο σωστοί γονείς είστε;
Δεν ασχολούνται οι γονείς με τα παιδιά τους
Οι γονείς συμβουλεύουν-τα παιδιά αποφασίζουν
Γιατί τα παιδιά κλέβουν;
UNICEF - Η σύμβαση για τα διακιώματα του παιδιού
Γονείς και παιδιά
Παιδιά και ίντερνετ
Πρακτικοί τρόποι να βοηθήσεις τα παιδιά στις εξετάσεις
Τι συμβαίνει στους γονείς όταν φεύγουν τα παιδιά απ΄το σπίτι;
Έρευνα - Αλληλεπίδραση γονέως-παιδιού
Αμαρτίες γονέων - αυτοκοτονίες παιδιών